Malaysia menegaskan bahawa cara terbaik Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) memainkan peranannya adalah dengan memperkasakan organisasi serantau sebagai perantara konflik global.
Menteri Luar Mohamad Hasan berkata demikian ketika berucap dalam Mesyuarat Menteri-Menteri Kumpulan Sahabat Mediasi PBB ke-15 di New York pada Khamis.
“Di seluruh dunia, dari Gaza ke Ukraine, dari Sudan ke Myanmar, orang awam terus membayar harga yang tinggi akibat konflik yang tidak diselesaikan,” katanya.
Beliau menegaskan bahawa di Timur Tengah, bukan sahaja pembunuhan berterusan berlaku, tetapi proses mediasi turut menjadi sasaran.
“Serangan Israel terhadap Qatar adalah tidak boleh diterima dan ia amat melemahkan segala usaha membina keamanan di rantau itu,” katanya.
Menurut Mohamad, keupayaan Perhimpunan Agung PBB menyelesaikan konflik sering terhalang disebabkan penyalahgunaan kuasa veto di Majlis Keselamatan.
Hal ini, katanya, berlaku ketika sistem antarabangsa berasaskan peraturan semakin tertekan akibat perubahan iklim, gangguan teknologi, krisis makanan dan retorik berpecah-belah dalam talian.
Namun, beliau menekankan bahawa kelemahan turut hadir bersama kelebihan baharu, termasuk kemunculan pelaku baharu serta pertumbuhan teknologi yang mampu membentuk masa depan mediasi.
“Piagam PBB menerusi Bab VIII mengiktiraf peranan susunan serantau dalam mengekalkan keamanan dan keselamatan. Ia mengiktiraf bahawa kedudukan yang rapat mampu melahirkan kefahaman, dan kefahaman boleh membina kepercayaan,” katanya.
Malaysia, katanya, telah belajar perkara ini secara langsung melalui pengurusan krisis pelarian Vietnam pada 1970-an serta peranan dalam memudah cara proses damai di Mindanao dan Selatan Thailand.
Sebagai Pengerusi ASEAN tahun ini, Malaysia turut diseru untuk bertindak susulan ketegangan yang tercetus antara Kemboja dan Thailand baru-baru ini.
“Dalam masa beberapa hari, kedua-dua pihak dibawa ke meja rundingan dan gencatan senjata berjaya dimeterai,” kata Mohamad.
Beliau menambah ASEAN kini terus melibatkan kedua-dua pihak dalam dialog yang bermakna dan sedang berusaha menempatkan Pasukan Pemerhati ASEAN bagi memastikan ketelusan di lapangan.
Menyentuh isu Myanmar, Mohamad berkata ASEAN konsisten mendesak pelaksanaan penuh Konsensus Lima Perkara serta menyokong usaha Utusan Khas bagi memudah cara dialog antara semua pihak berkepentingan untuk mengembalikan proses perdamaian nasional.
“Mediasi tidak boleh bergantung hanya pada inisiatif ad hoc atau niat politik semata-mata. Kuncinya adalah memperkukuh kerjasama antara PBB dan organisasi serantau dengan sistem yang lebih tersusun,” tegasnya.
Beliau menutup ucapannya dengan menyatakan komitmen Malaysia untuk terus memajukan budaya global berasaskan dialog, pencegahan dan keamanan.
“Marilah kita menyatakan semula ikrar untuk membina sistem yang boleh membantu menyokong perkongsian serantau dan mempercayai bahawa mereka adalah pakar dalam membina keamanan di tanah air mereka sendiri,” katanya.
